όθεν

και όθε και όθενε (ΑΜ ὅθεν)

επίρρ.

1. (αναφ.) από εκεί όπου, απ' όπου, από όποιο μέρος, από όποιο πράγμα ή πρόσωπο ή χρόνο («ὑπὸ πλατανίσκῳ ὅθεν ῥέεν ἀγλαὸν ὕδωρ», Ομ. Ιλ.)

2. (τοπικό) (αντί τού ὄθι) όπου («ἐξ Ἀλύβης, ὅθεν ἀργύρου ἐστὶ γενέθλη», Ομ. Ιλ.)

3. (ως σύνδ. συμπερ.) ώστε, συνεπώς, επομένως

4. (με το αορστλ. μόριο δήποτε) όθεν δήποτε ή οθενδήποτε

από όποιο τόπο, από οποιοδήποτε μέρος

νεοελλ.

(στον τ. όθε, όθενε) (ως αοριστλ.) οπουδήποτε («κοιμάται όθε βρεθεί»)

(μσν-αρχ.) γι' αυτό, γι' αυτόν τον λόγο (α. «σφυρῶν κέντρα διαπείρας μέσον, ὅθεν νιν Ἑλλὰς ὠνόμαζε Οἰδίπουν», Ευρ.

β. «παρασύρθηκε σε ασωτείες, όθεν καταστράφηκε»)

αρχ.

1. (με διάφορα μόρια) α) ὅθεν δή

i) με οποιονδήποτε τρόπο

ii) όπου ακριβώς

β) ὁθενοῡν

από οποιονδήποτε τόπο

γ) ἄλλοθεν ὁθενοῡν

από οποιονδήποτε άλλο τόπο

δ) ὅθεν καὶ πόθεν

από τούδε και στο εξής

2. (αντί τού ἐκεῑθεν ὅθεν) (από) εκεί από όπου («μὴ ἡμᾱς ἀγάγη ὁθεν οὐκ ἔσται ἐξελθεῑν», Ξεν.)

3. (σε πλάγ. ερωτ. πρότ.) για ποιο λόγο («ὅθεν ἠνάγκασμαι κατηγορεῑν αὐτῶν, περὶ τούτων πρῶτον εἰπεῑν», Πλάτ.).

[ΕΤΥΜΟΛ. < αναφ. αντων. ὅς, ἥ, ὅ + επιρρμ. κατάλ. -θεν (πρβλ. άλλο-θεν)].